Resources and podcasts to learn Norwegian
I første sesong har me snakka om ulike aspekt av det norske språket. Me har snakka om at norsk er eit indo-europeisk språk i den germanske greina som er i slekt med blant anna tysk, svensk, dansk, nederlandsk og engelsk. I episode to snakka me om historia til det norske språket og at norsk kjem frå norrønt. Deretter handla episode tre om dialektar i Noreg. Me har mange dialektar.
Det er nokre ingrediensar som gjer alt betre. Ost er eit eksempel for matrettar. Sjokolade er osten av dessertar. Sjokoladen gjer alle dessertar betre. Faktisk, ta bort desserten. Sjokolade aleine er alt som trengs. Ein god fyldig og søtleg smak som gjer at endorfinnivået i hjernen går amok. Å gå amok er det same som å gå berserk. Det vil sei at ein blir heilt galen. Sjokolade gjer ein galen av eit intenst glimt av lykke. Kva er sjokolade? Kvar kom den frå? Er sjokolade usunt eller kan det fremma helsa? Og kvifor er sjokolade så utroleg godt? La oss ta ein nærmare kikk på desse spørsmåla.
Det er mulig å skrive norsk på to ulike måter. Norsk kan skrives på bokmål eller på nynorsk. Både bokmål og nynorsk er norsk. Det er to ulike måter å skrive norsk på. Men hvilken av dem er størst? Hvilken bør du lære deg? Bokmål er størst. 90% av alle i Norge har bokmål som sitt hovedmål. Hovedmål er det skriftspråket man bruker mest. 90% i Norge bruker bokmål. Det betyr at bare 10% i Norge har nynorsk som sitt hovedmål. 10% bruker nynorsk i Norge.
Det er to måter å skrive norsk på: Bokmål og nynorsk. Bokmål og nynorsk er to ulike skriftstandarder av samme språk. Både bokmål og nynorsk er norsk, men det er to litt ulike måter å skrive norsk på. Folk snakker ikke bokmål eller nynorsk. I Norge snakker vi dialekt, ikke nynorsk eller bokmål. Likevel er det noen dialekter som er nærmere bokmål, noen dialekter som er nærmere nynorsk og noen har litt av begge. Mange dialekter øst i Norge er nærmere bokmål. Dialekten i Oslo er veldig lik bokmål. Mange dialekter vest i Norge er mer like nynorsk.
I dag skal me snakke om samar og samisk. Samar er eit urfolk i Noreg. Urfolk er folkegrupper som har budd ein stad i svært lang tid. I Noreg er samar eit urfolk ettersom det har vore samar i Noreg i fleire tusen år. Historisk har samane først og fremst vore busette i Nord-Noreg, Nord-Sverige, Nord-Finland og Nord-Vest i Russland. I dag er det omtrent 100 000 samar i verda, og dei fleste av dei kjem frå Noreg. I Noreg bur det ca. 50 000 til 60 000 samar. Samanlikna med det totale folketalet i Noreg på over fem millionar, så er det ikkje så mange samar i Noreg. Likevel har dei vore her lenge, og dei har ein lang historie i Noreg. For eksempel handla vikingar og samar med kvarandre. I følgje ei myte skal den første kongen i Noreg, Harald Hårfagre frå 800-talet, ha gifta seg med ei samekvinne som heitte Snøfrid.
Norrønt er forfaren til språka snakka i Skandinavia i dag, altså norsk, svensk og dansk. Forfar vil seie den nokon stammar i frå, ofte veldig langt tilbake i tid. Norrønt er altså norsk, dansk, svensk, islandsk og færøysk frå 700-talet til 1400-talet. Ein kan samanlikna det med gammal-engelsk som er forfaren til moderne engelsk. I denne episoden skal me sjå nærmare på historia til norrønt. Det trur eg også kan hjelpa å forstå betre kor norsk kjem i frå.
I Noreg har me to skriftstandardarar: Nynorsk og bokmål. For mange som byrjar å læra norsk kan nok dette vera litt forvirrande; er det to forskjellige språk? Er det to ulike dialekter? Kva er det folk i Noreg eigentleg snakkar? Kva for ein bør eg læra meg? De hugsar sikkert sjølv korleis det var å skulle byrja å læra norsk for så å finna ut kva nynorsk og bokmål var. Det aller vanlegaste for folk som lærar norsk er å læra seg bokmål. Derfor tenkte eg at me kunne sjå litt nærmare på skilnadane på dei to skriftspråka, spesielt med fokus på nynorsk.
EN 
ES